Οι συζητήσεις μεταξύ Γ. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη, οι διαρροές και οι συσκέψεις που οδήγησαν στο προχθεσινό «ναυάγιο»

Του Κ. Π. Παπαδιοχου - Από την Καθημερινή

Οι «τίτλοι τέλους» στην πολυκύμαντη σχέση του προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Γ. Παπανδρέου και του κ. Κ. Σημίτη γράφτηκαν την Πέμπτη το βράδυ και δημοσιοποιήθηκαν μέσω δύο λιτών ανακοινώσεων την Παρασκευή το πρωί, έπειτα από πολυήμερη «διαπραγμάτευση» για τη θέση που θα καταλάμβανε ο πρώην πρωθυπουργός στα ψηφοδέλτια του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Το αδιέξοδο που ανέκυψε αιφνιδίασε πολλούς εντός και εκτός ΠΑΣΟΚ. Οχι, όμως, και όσους γνωρίζουν το ναδίρ στο οποίο είχαν φθάσει οι σχέσεις των κ. Παπανδρέου και Σημίτη την τελευταία διετία, παρά το γεγονός ότι εν όψει των ευρωεκλογών του περασμένου Ιουνίου ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επέλεξε να συναντηθεί με τον πρώην πρωθυπουργό, προκειμένου να μεταδώσει στη βάση του κόμματος ότι οι πάγοι έλιωσαν οριστικά.

Πώς, όμως, οι κ. Γ. Παπανδρέου και Κ. Σημίτης οδηγήθηκαν στο προχθεσινό «ναυάγιο»; Κρίσιμο για τις εξελίξεις και οι δύο πλευρές χαρακτηρίζουν το κλίμα που διαμορφώθηκε σε σχέση με την υποψηφιότητα του πρώην πρωθυπουργού το τρίημερο αμέσως μετά την προκήρυξη των εκλογών την προπερασμένη Τετάρτη.

Το διάστημα εκείνο αναπτύχθηκε έντονη φημολογία ότι ο κ. Σημίτης θα ηγηθεί του ψηφοδελτίου Επιτρατείας του ΠΑΣΟΚ. Ομως, η μεν πλευρά Παπανδρέου μεταδίδει ότι το κλίμα αυτό διαμορφώθηκε από συνομιλητές του πρώην πρωθυπουργού, ενώ η πλευρά Σημίτη το αποδίδει σε «διαρροές» από την Ιπποκράτους. Ειδικότερα, συνεργάτες του κ. Παπανδρέου υποστηρίζουν πως τον κ. Σημίτη διακατείχε εξ αρχής ανασφάλεια και γι’ αυτό έσπευσε να «γνωστοποιήσει» ότι θεωρεί αυτονόητο «ότι θα είναι αυτοδικαίως υποψήφιος στην Α΄ Πειραιά». Αντιθέτως, από το περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού υποστηρίζεται ότι ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ είχε αποφασίσει να τοποθετήσει τον κ. Σημίτη επικεφαλής του Επικρατείας και γι’ αυτό μίλησε με θερμά λόγια για το πρόσωπό του στην συνέντευξη στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», αλλά αίφνης το Σαββατοκύριακο άλλαξε γνώμη.

Σε κάθε περίπτωση, οι «συνομιλίες» μεταξύ των κ. Γ. Παπανδρέου και Κ. Σημίτη, που κατέληξαν στο γνωστό ναυάγιο, άρχισαν την περασμένη Δευτέρα. Τότε εκλήθη στην Ιπποκράτους από τον διευθυντή του πολιτικού γραφείου του προέδρου του ΠΑΣΟΚ κ. Ν. Αθανασάκη ο εξ απορρήτων του πρώην πρωθυπουργού κ. Ν. Θέμελης. Σύμφωνα με πληροφορίες, στη διάρκεια της συνάντησης ο κ. Αθανασάκης του είπε: «Νίκο έχουμε πρόβλημα στον Πειραιά. Πρέπει να κάνουμε ανανέωση, να το μεταφέρεις στον πρόεδρο». Ο κ. Θέμελης συνομίλησε με τον πρώην πρωθυπουργό, ο οποίος του είπε: «Πολύ καλά, ο Πειραιάς για μένα τέλειωσε».

Σε νέα επικοινωνία των κ. Αθανασάκη και Θέμελη, ο πρώτος μετέφερε την ιδέα κορυφαίου στελέχους της Ιπποκράτους, να είναι ο πρώην πρωθυπουργός υποψήφιος στην Α΄ Αθήνας. Ο κ. Θέμελης ρώτησε με ποιο σκεπτικό και η απάντηση υπήρξε πως ο κ. Σημίτης «είναι Αθηναίος», αλλά και ότι η παρουσία του θα βοηθούσε το ΠΑΣΟΚ σε μια περιφέρεια με έντονα κεντροδεξιά χαρακτηριστικά. Ο κ. Θέμελης, που αιφνιδιάστηκε με την πρόταση, έθεσε το ερώτημα γιατί ο κ. Σημίτης δεν τοποθετείται επικεφαλής στο Επικρατείας. Η απάντηση που έλαβε από τον κ. Αθανασάκη ήταν, κατά τις ίδιες πηγές, πως «σύμφωνα με όσα γνωρίζει οι θέσεις του Επικρατείας έχουν οριστικοποιηθεί, αλλά με το αδιέξοδο που διαφαίνεται στο θέμα θα έπρεπε να το δουν απ’ ευθείας οι ίδιοι οι πρόεδροι».



Πράγματι, την Τρίτη το πρωί υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία των κ. Σημίτη και Παπανδρέου. Οπως μεταδίδει το περιβάλλον του πρώην πρωθυπουργού, ο κ. Σημίτης είπε στον κ. Παπανδρέου ότι ο ίδιος δεν έχει «άγχος» να είναι στην επόμενη Βουλή, αλλά με δεδομένο το κλίμα που είχε διαμορφωθεί όλες τις προηγούμενες ημέρες με το Επικρατείας δεν ήταν δυνατόν να μετακινηθεί στην Α΄ Αθήνας. Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ του αντέτεινε ότι «ούτε το 2004 ούτε το 2007 του είχε εκδηλώσει την επιθυμία να είναι στο ψηφοδέλτιο Επικρατείας και ήδη έχει κάνει διαφορετικό σχεδιασμό για το συγκεκριμένο ψηφοδέλτιο». Η συνομιλία ολοκληρώθηκε με τον κ. Γ. Παπανδρέου να λέει «καλά Κώστα, θα το σκεφθώ».

Την επόμενη ημέρα, στην Ιπποκράτους πραγματοποιήθηκε σύσκεψη υπό τον κ. Γ. Παπανδρέου σε πολύ στενό κύκλο στην οποία εκτιμήθηκε η κατάσταση και οριστικοποιήθηκε ποιος θα ήταν ο περαιτέρω χειρισμός του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Ο κ. Γ. Παπανδρέου πείσθηκε από τους επιτελείς του ότι δεν θα έπρεπε να δοθεί η πρώτη θέση του Επικρατείας στον κ. Σημίτη για τέσσερις λόγους: Πρώτον, επειδή ουδείς πρώην πρωθυπουργός -που εκλέγεται χωρίς σταυρό- έχει τοποθετηθεί στο Επικρατείας, είτε από τη Ν.Δ. είτε από το ΠΑΣΟΚ.

Δεύτερον, διότι ο κάθε αρχηγός, «περιλαμβανομένου του Σημίτη», είχε έως τώρα απόλυτη ελευθερία να διαμορφώσει το συγκεκριμένο ψηφοδέλτιο, χωρίς την οιαδήποτε δέσμευση. Τρίτον, διότι στόχος της Ιπποκράτους είναι το ψηφοδέλτιο Επικρατείας να αποτελείται από πρόσωπα με αποδοχή στις μετρήσεις άνω του 80%, προδιαγραφή που δεν πληρούσε ο κ. Σημίτης λόγω της σύγκρουσης με τη Ν.Δ., αλλά και των αντιδράσεων στις πολιτικές του από μερίδα της βάσης του ΠΑΣΟΚ. Και τέταρτον, επειδή υπήρχε ο κίνδυνος ο πρώην πρωθυπουργός να ήθελε να έχει «λόγο» για τη συνολική σύνθεση του ψηφοδελτίου Επικρατείας. Πάντως, η Ιπποκράτους αναγνωρίζει ότι κάτι τέτοιο ουδέποτε ζητήθηκε στις συνομιλίες που έγιναν, ούτε απ’ ευθείας από τον κ. Σημίτη ούτε μέσω του κ. Θέμελη.

Η συνομιλία

Στην ίδια σύσκεψη αποφασίστηκε στα ψηφοδέλτια του ΠΑΣΟΚ που ανακοινώθηκαν την Πέμπτη να υπάρχουν από μια κενή θέση στην Α΄ Πειραιά και στην Α΄ Αθήνας, με την ελπίδα ο κ. Σημίτης να μεταβάλει άποψη. Επίσης, σε συνομιλία του κ. Παπανδρέου με τους κ. Γ. Ραγκούση και Ν. Αθανασάκη αποφασίστηκε πως «με τον έναν ή τον άλλο τρόπο το θέμα Σημίτη έπρεπε να κλείσει μέχρι την Παρασκευή», ώστε να μη «σκιάσει» την παρουσία του προέδρου του ΠΑΣΟΚ στη ΔΕΘ, αλλά και την παρουσίαση του ψηφοδελτίου Επικρατείας στις αρχές της επόμενης εβδομάδας.

Πράγματι, την Πέμπτη το μεσημέρι υπήρξε νέα επαφή των κ. Αθανασάκη και Θέμελη στην οποία από την Ιπποκράτους μεταφέρθηκε η πρόταση ο κ. Σημίτης να περιληφθεί στο ψηφοδέλτιο του Πειραιά, όπου είχε εκλεγεί και το 2007. Ο πρώην πρωθυπουργός μετά τα όσα είχαν προηγηθεί αρνήθηκε κατηγορηματικά, καθώς μετά τα επίμονα δημοσιεύματα περί συμμετοχής του στο Επικρατείας θα εμφανιζόταν ως «περιφερόμενος πολιτευτής». Το πλήρες αδιέξοδο επιβεβαιώθηκε την Πέμπτη το απόγευμα σε νέα τηλεφωνική επικοινωνία των κ. Παπανδρέου και Σημίτη, στη διάρκεια της οποίας ο τελευταίος ευχήθηκε στον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ καλή επιτυχία στις εκλογές. Το τυπικό φινάλε του θρίλερ με την υποψηφιότητα του κ. Σημίτη έγραψαν λίγη ώρα αργότερα οι κ. Αθανασάκης, Παπακωνσταντίνου και Θέμελης. Οι τρεις τους συμφώνησαν για το περιεχόμενο των ξεχωριστών δηλώσεων των κ. Παπανδρέου και Σημίτη που δόθηκαν στη δημοσιότητα προχθές το πρωί.

Τα κέρδη και τις ζημίες από την προχθεσινή εξέλιξη για το ΠΑΣΟΚ είναι δύσκολο να τα αποτιμήσουν και τα ίδια τα κορυφαία στελέχη του. Στενοί συνεργάτες του κ. Γ. Παπανδρέου αναφέρουν πως ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ επιδεικνύει πυγμή σε μια περίοδο κατά την οποία ο κ. Καραμανλής εμφανίζεται άβουλος έναντι των «παλαιών βαρόνων» της Ν.Δ. Ομως, άλλα στελέχη υποστηρίζουν πως η Ιπποκράτους χάνει τη «σιγουριά» που μετέδιδε στους κεντρώους ψηφοφόρους η παρουσία του κ. Σημίτη.

Επίσης, ουδείς γνωρίζει με ακρίβεια εάν κάποια από τις δύο πλευρές κινήθηκε έχοντας εξ αρχής κατά νουν να οδηγήσει τα πράγματα στη ρήξη ή εάν υπήρξαν άστοχοι χειρισμοί, παρανοήσεις και «ανασφάλειες» συμβούλων των δύο πλευρών που οδήγησαν στο αδιέξοδο. Πάντως, στενοί συνεργάτες του κ. Γ. Παπανδρέου διαψεύδουν ότι μέσω του κ. Δ. Ρέππα είχε υπάρξει από την αρχή του καλοκαιριού «δέσμευση» της Ιπποκράτους ότι ο πρώην πρωθυπουργός θα τοποθετηθεί στο Επικρατείας. Οπως, επίσης, διαψεύδεται πως το «θέμα Σημίτη» συνδέεται με ένα ευρύτερο και οργανωμένο σχέδιο «εκκαθαρίσεων» των βασικών πυλώνων του εκσυγχρονισμού στο ΠΑΣΟΚ. Οι πιο δύσπιστοι ωστόσο με τις συγκεκρμένες διαψεύσεις παραπέμπουν στην επιλογές του κ. Γ. Παπανδρέου να αποκλείσει τους κ. Γ. Παπαντωνίου και Χρ. Βερελή από τα ψηφοδέλτια, αλλά και στο ότι, όπως λένε, ο κ. Αλ. Παπαδόπουλος «εξωθήθηκε» να μην είναι υποψήφιος.