Μια μεγάλη επιτυχία του Δήμου Λουτρακίου-Περαχώρας ολοκληρώθηκε στις 15 Σεπτεμβρίου 2009 με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου να υπογράψει προγραμματική σύμβαση με το Υπουργείο Πολιτισμού. Η σύμβαση αφορά την στερέωση και αποκατάσταση του Ιερού ναού Αγίου Ανδρέα στο Λουτράκι Ν. Κορινθίας.
Οι εργασίες, οι οποίες πρόκειται να γίνουν βάσει των εγκεκριμένων μελετών θα καταστήσουν το μέχρι τώρα επικίνδυνο και τρωτό μνημείο ικανό να αποκρίνεται με επιτυχία στις φορτίσεις των σεισμών, να είναι επισκέψιμο και να εορτάζει.
Η υπογραφή της συμβάσεως είναι κατάληξη μιας μακράς πορείας συνεχών εργασιών, οι οποίες έγιναν επί σειρά ετών. Μια αναφορά στις εργασίες αυτές, λόγω της προσωπικής συμμετοχής μου, είναι τελείως απαραίτητη. Αυτή θα δείξει τη δυσκολία των επεμβάσεων, το συνεχές και αδιάκοπο ενδιαφέρον που πρέπει να δείχνουν θεσμικά όργανα και άνθρωποι και το μεγάλο χρόνο που απαιτεί η ολοκλήρωση τών μελετών.
Ο Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα Λουτρακίου είναι κηρυγμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την υπ’αριθμόν 15904/24.11.1962 Υπουργική απόφαση (ΦΕΚ 473/Β της 17-12-1962).
Πρόκειται για ένα σταυροειδή εγγεγραμένο τρίκλητο ναό με τρούλο. Η αρχική οικοδομική φάση ανάγεται τον 14ον μ.Χ. αιώνα. Κατά τόν μακαριστό Μητροπολίτη Παντελεήμονα, ο ναός κτίστηκε από τόν αυτοκράτορα Ιωάννη Κατακουζηνό (1341-1354 μ. Χ.). Έχουν γίνει και μεταγενέστερες επεμβάσεις. Το μνημείο λόγω παλαιότητας και σεισμικών δράσεων έχει υποστεί σοβαρές ζημιές.
Για την αντιμετώπιση αυτών έχουν γίνει από το ΥΠ. ΠΟ. οι κάτωθι ενέργειες:
1) Μελέτη διερευνήσεως των γεωτεχνικών συνθηκών από το ΙΓΜΕ το 1983.
2) Μελέτη αποτύπωσης και στερέωσής του από τα μελετητικά γραφεία Μ. Κορμά και Χατζηδάκη-Κουμπή το έτος 1989, στο πλαίσιο προγραμματικής σύμβασης μεταξύ ΥΠ. ΠΟ. – Τ.Α.Π. και Δήμου Λουτρακίου η οποία υπεγράφη το 1987.
3) Γεωτεχνική έρευνα για τις ανάγκες της ανωτέρω μελέτης από το Τεχνικό Γραφείο Κ. Ανδρικόπουλου κατόπιν σχετικής σύμβασης με το Δήμο Λουτρακίου κατά το έτος 1988.
4) Σε συνέχεια των ανωτέρω εργασιών η Δ.Α.Β.Μ.Μ. του ΥΠ. ΠΟ. εκτέλεσε με την διαδικάσια του επείγοντος άμεσες εργασίες στερέωσης του μνημείου.
5) Μετά από απόφαση του ΥΠ. ΠΟ. απαλλοτριώθηκε η έκταση της παρακείμενης στο Ναό πηγής «Οικονόμου», με το ισόγειο στέγαστρο, το οποίο δεν ταιριάζει με το μνημείο και δημιουργεί προβλήματα στην ολοκλήρωση της γεωτεχνικής διερευνήσεως.
6) Μετά από ομόφωνη απόφαση του Κ.Α.Σ. (ΥΠ.ΠΟ./Δ.Α.Β.Μ.Μ./9334/27.11.2003) η Διεύθυνση Αναστηλώσεως Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων – Δ.Α.Β.Μ.Μ.- με τη συνεργασία της τότε 6ης καί τώρα 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων ανέλαβε τη σύνταξη οριστικής μελέτης στερέωσης και αποκατάστασης του μνημείου και του περιβάλλοντος χώρου
Για τη σύνταξη της μελέτης έγιναν τα κάτωθι:
α). Ανασκαφικές εργασίες, για τη διερεύνηση του περιβάλλοντος χώρου, στα Δυτικά του Ναού και ολοκλήρωση των ανασκαφικών εργασιών στα Βόρεια του Ναού, εκεί όπου υπήρχε παλαιότερη ανασκαφή
β). Διερευνητικές τομές για τον προσδιορισμό της κατάστασης διατήρησης και της γεωμετρίας των θεμελίων
γ). Συμπληρωματική γεωτεχνική έρευνα στο εσωτερικό του Ναού και πέριξ αυτού για τον προσδιορισμό της ακριβούς μορφολογίας και την έκταση του σπηλαιώματος της πηγής. Η εργασία αυτή έγινε από την ομάδα του καθηγητή κ. Σαρρή του Πανεπιστημίου Κρήτης, κατόπιν παραγγελίας του Δήμου Λουτρακίου-Περαχώρας και της κας Παπακωνσταντίνου, τον Ιανουάριο του 2007
δ). Τοποθέτηση ρηγματομέτρων για τον έλεγχο της επάρκειας της προηγούμενης επέμβασης
ε). Καθαρισμός του εσωτερικού του Ναού
Η οριστική μελέτη εγκρίθηκε ομόφωνα το Δεκέμβριο του 2008 από το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (Κ.Α.Σ.) του ΥΠ.ΠΟ. Η επόμενη οικονομοτεχνική μελέτη ολοκληρώθηκε και αυτή πολύ σύντομα το Μάρτιο του 2009. Η διαδικασία τελείωσε στις 31 Σεπτεμβρίου 2009 ότε υπεγράφη από τον Υπουργό Πολιτισμού κο Σαμαρά η έγκριση του έργου.
Μετά από όλα αυτά τα πολύ δύσκολα βήματα το επόμενο που μένει είναι η δημοπράτηση του έργου αφού συνταχθούν οι ειδικοί όροι του ΥΠ.ΠΟ. Έχει ορισθεί τετραμελής επιτροπή για την παρακολούθηση του έργου. Αυτό έχει ενταχθεί στα προς εκτέλεση έργα του Δήμου Λουτρακίου-Περαχώρας με συνολικό προϋπολογισμό 800.000 € και με εγγραφή 100.000€.
Σκοπός του έργου δεν είναι μόνο η στερέωση και αποκατάσταση του μνημείου αλλά και η αποκάλυψη της Κρύπτης του Αγίου Ανδρέα. Εκεί κρύφτηκε ο Άγιος όταν οι Ρωμαίοι στρατιώτες τον κυνηγούσαν.στό δρόμο του πρός τή Πάτρα. Μιά όμως αράχνη έπλεξε τα δίχτυα της μπροστά στην είσοδο της σπηλιάς και απέτρεψε τους Ρωμαίους διώκτες του Πρωτόκλητου να ψάξουν στη σπηλιά-κρύπτη.
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι το έργο, ως διαδικασία και έρευνα άρχισε το 1983 και ολοκληρώθηκε το 2009. Προβλέπεται δε η επέμβαση καί η στερέωση τού ναού να περαιωθεί σε 20 μήνες.
Αξίζουν συγχαρητήρια σε όσους ασχολήθηκαν με το σημαντικό αυτό έργο.
Στους Δημάρχους και στις Δημοτικές αρχές από το 1983 και εντεύθεν.
Στο σημερινό Δήμαρχο κο Γεώργιο Γκιώνη, ο οποίος στήριξε και προώθησε ιδιαιτέρως αυτό το έργο.
Στην κα Σούζη Παπακωνσταντίνου, η οποία το “χρεώθηκε” και το διεκπεραίωσε με μεγάλη ταχύτητα. Ο σεβασμός και η αγάπη που δείχνει, η ίδια, στο Ναό είναι ορατός σε κάθε φάση της πορείας του έργου.
Στον πρώην Αντινομάρχη κο Γεώργιο Πετρίτση ο οποίος επικουρικά ήταν πάντοτε πρόθυμος καί διαθέσιμος.
Και σε όσους, μέ οιονδήποτε τρόπο, σ’όλο αυτό το διάστημα βοήθησαν.
Απομένει λοιπόν το μνημείο αυτό, μετά την αποκατάστασή του να ενταχθεί στην κοινωνία, στα κοινωνικά και θρησκευτικά δρώμενα. Συγχρόνως να αποτελέσει, γιά τή πόλη τού Λουτρακίου, ένα μεγάλο λατρευτικό κέντρο του Αγίου.
Η αγάπη και το ενδιαφέρον των Λουτρακιωτών, Περαχωριτών και όλων των πιστών εγγυώνται και βεβαιώνουν ότι το έργο αυτό θα γίνει, όπως πράγματι αξίζουν η μνήμη και η λατρεία του Αγίου και Πρωτοκλήτου Ανδρέα.
Απόστολος Ε. Παπαφωτίου
Πρόεδρος του Λυσίππειου Πνευματικού Κέντρου
Της Ν. Α. Κορινθίας