Tα τελευταία χρόνια η ΠΟΙΟΤΗΤΑ καθιερώνεται ως βασικό κριτήριο καταναλωτικής και επιχειρηματικής συμπεριφοράς. Οι καταναλωτές όλο και περισσότερο ευαισθητοποιούνται σε θέματα ποιότητας και τη θεωρούν σημαντικό κριτήριο στις επιλογές τους. Από την άλλη μεριά, η ανάγκη επιβίωσης και ανάπτυξης των επιχειρήσεων και των οργανισμών σε μια έντονα ανταγωνιστική και κορεσμένη διεθνή αγορά, τις οδηγεί να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα και να υιοθετήσουν συστήματα ποιότητας. Η ποιότητα αναγνωρίζεται πλέον ως ο δυναμικότερος επιχειρηματικός παράγοντας και αποτελεί το κλειδί για τη δημιουργία ανταγωνιστικών προϊόντων και υπηρεσιών.


Για μια επιχείρηση ο όρος ΠΟΙΟΤΗΤΑ σημαίνει:
· Παραγωγή προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών σύμφωνα με τις απαιτήσεις των πελατών της.
· Παραγωγή και πώληση μη ελαττωματικών προϊόντων ή παροχή υπηρεσιών χωρίς σφάλματα.
· Παραγωγή ποιοτικών προϊόντων ή παροχή ποιοτικών υπηρεσιών μόνο ή και ποιοτικών διαδικασιών που απαιτούνται για την παραγωγή ή την παροχή της υπηρεσίας.
· Αποτέλεσμα της αποδοχής των προϊόντων ή υπηρεσιών από τον πελάτη και της επανάληψης της προτίμησης του προς την επιχείρηση και τα προϊόντα ή της υπηρεσίες της.


Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ της επιχείρησης πρέπει να αντικατοπτρίζει τα εξής:
1. Τη φιλοσοφία της επιχείρησης
2. Τους στόχους της
3. Τα στάδια και τους τρόπους παραγωγής, προώθησης, πωλήσεων και διοίκησης.
4. Τη λήψη πληροφοριών με όλους τους άμεσα εμπλεκόμενους (εργαζόμενους, διοίκηση, προμηθευτές).

ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ είναι όλες οι σχεδιασμένες και συστηματικές ενέργειες που είναι απαραίτητες για να εξασφαλίσουν την εμπιστοσύνη ότι ένα προϊόν θα ικανοποιήσει δεδομένες απαιτήσεις της ποιότητας. Τα πρότυπα προδιαγράφουν το γενικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και εφαρμογή ενός Συστήματος Διασφάλισης Ποιότητας (έκδοση 1994) ή Συστήματος Διαχείρισης Ποιότητας (έκδοση 2000), το οποίο καθορίζει τους στόχους και την πολιτική μιας επιχείρησης κατά τρόπο σαφή, απλό και κατανοητό τις απαιτούμενες διαδικασίες για την επίτευξη των στόχων αυτών. Η καθιέρωση επίσημων συστημάτων διασφάλισης ποιότητας μπορεί να προστατεύσει τόσο τους προμηθευτές όσο και τους αγοραστές. Το επίσημο σύστημα διασφάλισης ποιότητας ορίζει τους κανόνες που πρέπει να ακολουθεί ο υπεύθυνος της ποιότητας κατά την παραγωγή του προϊόντος και παράλληλα παρέχει την εγγύησης στον αγοραστή ότι η ποιότητα έχει ελεγχθεί. Παρέχει οδηγίες για όλο το προσωπικό σε ζητήματα ποιότητας, καθορίζει υπευθυνότητες, καταγράφει και τεκμηριώνει την ποιότητα
Την τελευταία δεκαετία μια νέα ανάγκη έχει ξεκινήσει σε διεθνές επίπεδο, αυτή της εφαρμογής συγκεκριμένων προδιαγραφών βάσει προτύπων, συστημάτων διασφάλισης ποιότητας, στο επίπεδο επιχείρησης. Όπως δηλαδή υπάρχουν πρότυπα και προδιαγραφές για την κατασκευή μιας βίδας ή ενός αυτοκινήτου, έτσι υπάρχουν πλέον και πρότυπα που θεσπίζουν τις ελάχιστες απαιτούμενες προδιαγραφές για την ορθή λειτουργία μιας επιχείρησης. Τα πρότυπα αυτά εκδίδονται είτε από το Διεθνή Οργανισμό Προτύπων ISO (International Standardization Organization) ή από την Ευρωπαϊκή Ένωση και επιμέρους εθνικούς φορείς προτύπων. Στην Ελλάδα αρμόδιος φορέας για την έκδοση και εναρμόνιση των προτύπων είναι ο Ελληνικός Οργανισμός Τυποποίησης – ΕΛΟΤ.

ΓΕΝΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Τέτοια πρότυπα αποτελούν:
 Το ISO 9001-2000, που αφορά την οργανωμένη λειτουργία μιας επιχείρησης, ώστε να επιτυγχάνεται ένα ελάχιστο και δεδομένο επίπεδο πιστοποίησης.
 Το ISO 14001 ή ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός EMAS , το οποίο διασφαλίζει ότι κατά τη λειτουργία μιας επιχείρησης δεν υποβαθμίζεται το περιβάλλον.
 Το ΕΛΟΤ 1801 (ελληνικό πρότυπο ) ή το OHSAS18001 (αγγλικό πρότυπο), που αφορά τη λειτουργία της επιχείρησης με τέτοιο τρόπο ώστε να προλαμβάνονται τα ατυχήματα και να αντιμετωπίζονται οι κίνδυνοι στην υγεία των εργαζομένων.
 Το SA 8000 που αφορά την εταιρική κοινωνική ευθύνη, ώστε η επιχείρηση να συνεισφέρει στην κοινωνία και να προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα.

ΕΙΔΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ Τα παραπάνω πρότυπα μπορούν να εφαρμοστούν σε οποιαδήποτε επιχείρηση ανεξαρτήτως δραστηριότητας. Ωστόσο υπάρχουν και πρότυπα που αφορούν ειδικούς κλάδους επιχειρήσεων, όπως :
 Το HACCP ή το ISO 22000, που αφορά την ασφάλεια των τροφίμων και υποχρεούνται να το εφαρμόζουν όλοι όσοι συμμετέχουν στον κύκλο του τροφίμου (π.χ. παραγωγοί, έμποροι, μεταφορείς, εστιατόρια κ.λ.π)
 Το ISO 17799 που αφορά την ασφάλεια των ηλεκτρονικών και άλλων προσωπικών δεδομένων και υποχρεούνται να το εφαρμόζουν όλοι όσοι τηρούν προσωπικά δεδομένα καταναλωτών (π.χ. τράπεζες, εταιρίες όπου ο καταναλωτής πληρώνει κάποιου είδους λογαριασμό, όπως τηλεφωνία, ενέργεια κ.λ.π)

 Η Οικογένεια των Προτύπων AGRO 3 εκδόθηκε από τον Ο.Π.Ε.ΓΕ.Π. (Οργανισμό Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών Προϊόντων) το 2002 έχοντας την ισχύ κλαδικού προτύπου και στοχεύοντας στην καθιέρωση συγκεκριμένων κανόνων για τη διασφάλιση της ποιότητας του χοιρινού κρέατος σε όλη την αλυσίδα παραγωγής του.

 Τα πρότυπα Agro 2-1 και 2-2 (ελληνικά πρότυπα ) ή EUREPGAP (ευρωπαϊκό πρότυπο) που αφορούν την ολοκληρωμένη διαχείριση στη γεωργική παραγωγή την ποιότητα περιβάλλοντος και υγιεινή ασφάλεια. Όλα τα πρότυπα παρέχουν προδιαγραφές αλλά και τον τρόπο λειτουργίας μιας επιχείρησης, ώστε να διασφαλίζεται η διαχείριση του εκάστοτε θέματος (ποιότητα, περιβάλλον κ.λ.π), καθώς και η τήρηση της σχετικής νομοθεσίας. Πολλές επιχειρήσεις ενδέχεται να τηρούν ως τώρα κάποιες ή όλες τις προδιαγραφές αλλά τα πρότυπα αυτά θέτουν ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διαχείρισης του εκάστοτε θέματος.
Οι επιχειρήσεις που τελικά επιτυγχάνουν την πιστοποίηση των Συστημάτων Ποιότητας φαίνεται να αποκομίζουν αρκετά οφέλη. Τα οφέλη αυτά μπορούν να διακριθούν σε δύο κατηγορίες: εσωτερικά και εξωτερικά. Στις σχετικές μελέτες αναφέρονται τα παρακάτω:

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ:
Και όλα αυτά, τελικά επιτυγχάνονται γιατί τα Συστήματα Διασφάλισης Ποιότητας συμβάλλουν στην ορθολογική και αποτελεσματική οργάνωση μίας επιχείρησης, αφού προσανατολίζονται στον έλεγχο όχι μόνο του τελικού προϊόντος αλλά ολόκληρου του παραγωγικού μηχανισμού αυτής.
Τελικά, γίνεται απόλυτα κατανοητό, ότι η πιστοποίηση μίας επιχείρησης με βάση ένα Σύστημα Διασφάλισης Ποιότητας αποτελεί το πρώτο βήμα βελτίωσης αλλά και τεκμηρίωσης της αξιοπιστίας αυτής προς τους πελάτες της.
Η ανάπτυξη και εφαρμογή ενός ΣΔΠ είναι τελικά μια λειτουργία που ενσωματώνεται στο σύνολο της επιχειρηματικής λειτουργίας μιας εταιρίας.


ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΑΠΤΗΣ