Ήταν επί δεκαετίες το σλόγκαν της υγιεινής ζωής: να τρώτε πολλά φρούτα και λαχανικά για να αποφύγετε τον καρκίνο. Τώρα, επιστήμονες αναφέρουν ότι οι αντικαρκινικές ιδιότητες αυτής της διατροφής είναι _ στην καλύτερη περίπτωση _ αδύναμες.

Σε μία από τις μεγαλύτερες και πιο μακροχρόνιες μελέτες για τη συσχέτιση διατροφής και καρκίνου, επιστήμονες παρακολούθησαν επί εννέα χρόνια τη διατροφή και την υγεία σχεδόν μισού εκατομμυρίου εθελοντών από δέκα ευρωπαϊκές χώρες (μεταξύ αυτών η Βρετανία και η Ελλάδα). Μέχρι το τέλος της μελέτης, 30.000 εθελοντές είχαν παρουσιάσει καρκίνο.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, η κατανάλωση επιπλέον 200 γραμμαρίων φρούτων και λαχανικών την ημέρα μείωνε τη συχνότητα του καρκίνου κατά λιγότερο από 3%. Το εύρημα επιβεβαιώνει τα απαισιόδοξα αποτελέσματα μελετών της τελευταίας δεκαετίας, οι οποίες έδειξαν πως είναι πολύ περιορισμένη η προστατευτική δράση των φρούτων και των λαχανικών έναντι του καρκίνου.

Αντίθετα, πριν από 20 χρόνια οι ειδικοί εκτιμούσαν ότι φρούτα και λαχανικά θα μπορούσαν να μειώνουν έως και κατά 50% τον κίνδυνο καρκίνου. Μάλιστα από το 1990 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνιστά να τρώμε δύο σαλάτες και τρία φρούτα την ημέρα.

Αποτελεί η σύσταση αυτή παρελθόν; Οχι. Τα νεώτερα ευρήματα, παρ' ότι αδιαμφισβήτητα αποτελούν ισχυρό πλήγμα σε ένα από τα πιο σημαντικά επιχειρήματα περί του αντικαρκινικού τρόπου ζωής, δεν αναιρούν όμως την αξία των φρούτων και των λαχανικών στην προστασία από την καρδιοπάθεια και το εγκεφαλικό.

Στον ίδιο πληθυσμό των ανδρών και των γυναικών που έμειναν σχεδόν ανεπηρέαστοι όσον αφορά τον καρκίνο καταγράφηκε μειωμένη κατά 30% συχνότητα της στεφανιαίας νόσου και των εγκεφαλικών επεισοδίων μεταξύ όσων έτρωγαν καθημερινά τις δύο σαλάτες και τα τρία φρούτα τους, σε σύγκριση με όσους μετά βίας έτρωγαν μία σαλάτα και ένα φρούτο.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι με την αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών ελαττώνεται η αρτηριακή πίεση, η αύξηση της οποίας αποτελεί κύρια αιτία εγκεφαλικών και εμφραγμάτων.

Πώς είναι όμως δυνατόν να παραπλανήθηκαν επί τόσες δεκαετίες οι επιστήμονες στο θέμα του καρκίνου; Ο δρ Πάολο Μποφέτα, από την Ιατρική Σχολή Mount Sinai, στη Νέα Υόρκη, επικεφαλής της νέας μελέτης, πιστεύει πως η υγιεινή διατροφή έμοιαζε αρχικά να προστατεύει από τον καρκίνο, επειδή υπεισέρχονταν και άλλοι παράγοντες, όπως η μειωμένη κατανάλωση αλκοόλ, η αποφυγή του καπνίσματος και το αυξημένο επίπεδο φυσικής δραστηριότητας.

Όντως, πολλές μελέτες έχουν δείξει πως όσοι τρώνε υγιεινά είθισται να έχουν γενικότερα μια πιο υγιεινή ζωή, σε σύγκριση με όσους ζουν με πρόχειρο φαγητό και κρέας.

«Τα νέα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η προσπάθεια για αύξηση της κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών δεν θα ασκήσει μεγάλη επίδραση στη συχνότητα του καρκίνου», γράφει στην «Επιθεώρηση του Εθνικού Ιδρύματος Καρκίνου» (JNCI), όπου και δημοσιεύεται η νέα μελέτη, ο δρ Γουόλτερ Γουίλετ, καθηγητής Επιδημιολογίας στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ.

«Ωστόσο, τέτοιου είδους προσπάθειες αξίζει τον κόπο να γίνονται, διότι ελαττώνουν σημαντικά τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και είναι πιθανό να παρέχουν έστω και ένα μικρό όφελος έναντι του καρκίνου. Η έρευνα θα πρέπει να εστιαστεί πλέον πιο εντατικά σε μεμονωμένα φρούτα και λαχανικά και στα συστατικά τους, καθώς και στα πιθανά οφέλη από τις σχετικές παρεμβάσεις σε πρώιμες περιόδους της ζωής».

Οπως εξάλλου τονίζει η δρ Ρέιτσελ Τόμπσον, εκπρόσωπος του Παγκόσμιου Ταμείου Μελέτης του Καρκίνου (WCRF), μπορεί η μείωση των κρουσμάτων καρκίνου κατά λιγότερο από 3% να μη μοιάζει ως κάτι σπουδαίο, αλλά δεν είναι και αμελητέα: ετησίως καταγράφονται περίπου 11,5 εκατομμύρια νέα κρούσματα καρκίνου σε όλο τον κόσμο - συνεπώς μείωση κατά 3% σημαίνει 345.000 λιγότερα κρούσματα παγκοσμίως τον χρόνο...

Τροφές στο μικροσκόπιο

Μπορεί συλλήβδην τα φρούτα και τα λαχανικά να μην προστατεύουν ιδιαίτερα από τον καρκίνο, αλλά μεμονωμένα φρούτα και λαχανικά μπορεί να ασκούν προστατευτική δράση, σύμφωνα με τα έως τώρα ευρήματα των κλινικών μελετών. Τα φρούτα και τα λαχανικά που μεμονωμένα μελετώνται για τις πιθανές αντικαρκινικές ιδιότητές τους είναι τα εξής:

* Ντομάτες. Περιέχουν ένα συστατικό που λέγεται λυκοπένη (ή λυκοπένιο), το οποίο μελέτες έχουν δείξει πως δρα προστατευτικά έναντι του καρκίνου του προστάτη.

* Κόκκινες και πορτοκαλί πιπεριές. Περιέχουν αντιοξειδωτικές ουσίες (βιταμίνη C, φλαβονοειδή, βήτα καρωτίνη), οι οποίες προστατεύουν από τις κυτταρικές βλάβες.

* Φράουλες. Εκτός από βιταμίνη C περιέχουν και ελλαγικό οξύ, το οποίο φαίνεται να αναχαιτίζει τον καρκίνο.

* Κρεμμύδι και σκόρδο. Περιέχουν διάφορες ουσίες που πιστεύεται ότι προστατεύουν από τις κυτταρικές βλάβες και έτσι από τον καρκίνο.

* Μπρόκολο, λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών. Μελέτες έχουν συσχετίσει τη συστηματική κατανάλωσή τους με μειωμένη συχνότητα καρκίνων της πεπτικής οδού.

* Καρύδια Βραζιλίας. Είναι ένα είδος ξηρού καρπού που παρέχει άφθονο σελήνιο, το οποίο φαίνεται να προστατεύει από τον καρκίνο του προστάτη.

ΠΗΓΗ: ΤΑ ΝΕΑ