ΓΡΑΦΕΙ: Πανταζής Βασίλειος
Αν. Αξκος ε.α.
Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ

Οριστικό τέλος στο πρόβλημα των ημιυπαίθριων χώρων επιχειρεί να βάλει το υπουργείο Περιβάλλοντος με το νέο νομοσχέδιο που κατατέθηκε προς ψήφιση στη Βουλή.
Η ρύθμιση αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή από το τέλος Απριλίου (29/4), όταν και λήγει η αναστολή της ρύθμισης Σουφλιά για την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων.
Η ρύθμιση προβλέπει κλιμακωτό πρόστιμο που κυμαίνεται από 5% έως 15% επί της τιμής ζώνης -και είναι ανάλογο του εμβαδού, της χρήσης και καθώς και αν βρίσκεται εντός ή εκτός σχεδίου πόλεως- προβλέπει η ρύθμιση για τους παράνομα κλεισμένους ημιυπαίθριους και τις άλλες αυθαίρετες υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσης . Το πρόστιμο μπορεί να πληρωθεί είτε εφάπαξ με έκπτωση 10% είτε σε 6 ισόποσες δόσεις σε διάστημα 18 μηνών από το τέλος Απριλίου που αναμένεται να ισχύσει ο νόμος.
Στη ρύθμιση εντάσσονται όλες οι παραβάσεις που βρίσκονται εντός του εγκεκριμένου περιγράμματος του κτηρίου, δηλαδή σοφίτες, πατάρια, υπόγειοι και υπέργειοι χώροι που έχουν αλλάξει χρήση.
Δεν υπάγονται στον νόμο οι αλλαγές χρήσεων που δεν προβλέπονται σε κάθε περιοχή, δηλαδή σε ζώνη αμιγούς κατοικίας δεν μπορεί να υπαχθεί στη ρύθμιση, για παράδειγμα, η χρήση καταστήματος.
Ακόμα, δεν υπάγονται τα εκτός σχεδίου ακίνητα, τα οποία βρίσκονται σε ρέματα, βιοτόπους, σε παραλιακά δημόσια κτήματα, σε αρχαιολογικούς χώρους, σε δάση, σε δασικές και αναδασωτέες εκτάσεις.
Αναλυτικά, για την πρώτη κατοικία εντός σχεδίου πόλης το κόστος τακτοποίησης θα ισούται με 5% επί της τιμής ζώνης για τους ημιυπαίθριους έως 25 τ.μ,. 7% για τους χώρους με εμβαδόν από 25 τ.μ. έως 75 τ.μ. και 9% για τους μεγαλύτερους.
Για τις κατοικίες εκτός σχεδίου το αντίστοιχο κόστος ισούται με το 6%, 8% και 10% της τιμής ζώνης, ανάλογα με το εμβαδόν.
Αρκετά τσουχτερά θα είναι τα πρόστιμα για τα ακίνητα άλλης χρήσης, δηλαδή για τη μετατροπή χώρων σε επαγγελματική χρήση και θα ξεκινούν από το 7,5% ενώ θα φτάνουν έως το 15%.
Οι χώροι για τους οποίους οι ιδιοκτήτες θα πληρώσουν πρόστιμο θα μπορούν να διατηρηθούν για 40 χρόνια.
Διαδικασία
Από την έναρξη ισχύος του νόμου, οι ιδιοκτήτες θα έχουν προθεσμία 8 μηνών, δηλαδή μέχρι το τέλος του χρόνου, προκειμένου να δηλώσουν τις παραπάνω πολεοδομικές παραβάσεις στις κατά τόπους πολεοδομικές υπηρεσίες. Προβλέπεται, όπως και στη ρύθμιση Σουφλιά, η καταβολή παραβόλου με την υποβολή της αίτησης, ύψους 250 ευρώ για ημιυπαίθριους και 350 ευρώ για τις άλλες παραβάσεις, τα οποία συμψηφίζονται στο τελικό πρόστιμο.
Μετά το πέρας της διαδικασίας θα ξεκινήσουν έλεγχοι από το Σώμα Ενεργειακών Επιθεωρητών. Στο πλαίσιο αυτό επαναφέρεται σε ισχύ η ρύθμιση του ν. 3212/2003 για διενέργεια ελέγχων σε ποσοστό 10% των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν το προηγούμενο έτος από τις πολεοδομικές υπηρεσίες και σε ποσοστό 2% από το Σώμα Ελεγκτών Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης.
Όσοι δεν δηλώσουν και εντοπιστούν από τους ελεγκτές θα επιβαρύνονται με τα ισχύοντα πρόστιμα, δηλαδή εφάπαξ το 30% επί της αντικειμενικής αξίας και ετησίως, ως πρόστιμο διατήρησης, το 5% επί της αντικειμενικής αξίας. Ακόμη, προβλέπεται μέσα σε πέντε χρόνια η καταγραφή όλων των παλαιών κτηρίων ώστε να ελεγχθούν για αντίστοιχες παραβάσεις.
Ο φάκελος για την Πολεοδομία πρέπει να περιλαμβάνει αίτηση, παράβολο 250 ευρώ για ημιυπαίθριους και 350 ευρώ για τις άλλες παραβάσεις, υπεύθυνη δήλωση, τον ΑΦΜ του ιδιοκτήτη, τη ΔΟΥ όπου καταθέτει τη φορολογική του δήλωση, τον αριθμό και το έτος έκδοσης της οικοδομικής άδειας, περιγραφή χώρου, καθώς και την ημερομηνία μετατροπής της χρήσης του χώρου. Η δήλωση πρέπει να συνοδεύεται ακόμη και από φωτογραφία του δηλωμένου χώρου και από τεχνική έκθεση μηχανικού.

Νέες παραβάσεις
Η ρύθμιση αφορά τις παραβάσεις που έχουν γίνει μέχρι την έκδοση του νόμου σε ΦΕΚ. Από εδώ και στο εξής, προβλέπεται ότι οι ημιυπαίθριοι δεν θα μπορούν να ξεπερνούν το 15% του συντελεστή δόμησης και θα πρέπει να έχουν πλάτος τουλάχιστον 2,50 μ. και βάθος μικρότερο ή ίσο με 2,50 μ. Με αυτό τον τρόπο εκτιμάται ότι θα αποφεύγεται το κλείσιμό τους. Καταργείται η πρόβλεψη Σουφλιά για αναλογική κατανομή ανά όροφο. Ακόμη, επανέρχεται το ύψος των υπόγειων χώρων από τη στάθμη του εδάφους στο 1,5 μέτρο και δεν προσμετρούνται στον συντελεστή δόμησης τα υπόγεια γκαράζ.
Οι δηλωμένοι χώροι θα μπορούν να μεταβιβαστούν ως «χώροι που διατηρούν τη χρήση τους» και θα προσμετρούνται σε όλες τις φορολογικές κλίμακες. Ωστόσο, η κ. Μπιρμπίλη άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να υπάρξει αλλαγή στην πρόβλεψη αυτή καθώς αυξάνεται σημαντικά η οικονομική επιβάρυνση για τους πολίτες.
Για όσους δήλωσαν τις παρανομίες τους με βάση τη ρύθμιση Σουφλιά, θα υπάρξει σχετική μεταβατική διάταξη ώστε αυτοί να μπορούν να ενταχθούν στις νέες ρυθμίσεις χωρίς επιπλέον χρηματική καταβολή. Ωστόσο, προβλέπεται σε περίπτωση που ο υπολογισμός του νέου αντιτίμου είναι μικρότερος δεν θα γίνεται επιστροφή χρημάτων, αν και η υπουργός άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να επανεξεταστεί αυτό. Το ειδικό πρόστιμο θα αποδίδεται υπέρ του ΕΤΕΡΠΣ και θα κατατίθεται σε ειδικό κωδικό με την ονομασία «Ταμείο Περιβαλλοντικού Ισοζυγίου» και θα διατίθεται αποκλειστικά για τη εξισορρόπηση του ελλείμματος γης και την αύξηση των κοινόχρηστων χώρων, καθώς και για προγράμματα και δράσεις περιβαλλοντικής και πολεοδομικής αποκατάστασης εντός του πρωτοβάθμιου ΟΤΑ στη διοικητική περιφέρεια του οποίου βρίσκονται οι χώροι που δηλώνονται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος ή και κατ εξαίρεση, σε οργανικά συνδεδεμένες περιοχές όμορου ΟΤΑ που χρήζουν αποκατάστασης.
Ετσι λοιπόν μετά τις βαρύγδουπες προεκλογικές δηλώσεις για το νόμο Σουφλιά, η κυβέρνηση ανέκρουσε πρύμνα και με προφανή σκοπό την είσπραξη εσόδων, επαναφέρει τη ρύθμιση ενδεδυμένη με το μανδύα της περιβαλλοντικής προστασίας .
Τουλάχιστον καταργεί τις ανόητες διατάξεις του προηγούμενου νόμου που αφορούσαν το ύψος του υπογείου, την ομοιόμορφη κατανομή καθύψος των νέων ημιυπαίθριων κλπ.
Επίσης με το προς ψήφιση νομοσχέδιο προωθούνται νέες διατάξεις που θα ισχύσουν από το 2011 και θα φέρουν νέα δεδομένα στον τρόπο έκδοσης των οικοδομικών αδειών και κατασκευής των κτιρίων με κυριότερα σημεία τη δημιουργία ταυτότητας των κτιρίων, το ηλεκτρονικό μητρώο, το πιστοποιητικό πληρότητας και το ψηφιακό αρχείο (βίντεο) που θα απεικονίζει με ακρίβεια τους χώρους, τις εκτελούμενες εργασίες και τις εγκαταστάσεις των κτιρίων και το οποίο θα τηρείται από τις πολεοδομίες και το υπουργείο ΥΠΕΚΑ.