Ο Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ ήταν αναμφίβολα οραματιστής ,αποφασιστικός στρατηγός και άνθρωπος με έντονη πολιτική σκέψη. Έπλασε ένα νέο κράτος και επιδίωξε να εξελίξει την νεοσύστατη Τουρκία , αποτινάσσοντας τους δεσμούς του ισλαμικού της παρελθόντος. Ο Κεμάλ όμως δεν πέτυχε σε όλους τους κύριους στόχους που έθεσε.

Πρωταρχικός σκοπός του δεν ήταν άλλος ,από την εκδυτικοποίηση της Τουρκίας.Η διαδικασία αυτή ωστόσο γνώριζε πως δεν μπορούσε να γίνει πάνω στις νόρμες του ευρωπαϊκού κόσμου Η Ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας έπρεπε προκειμένου να πετύχει να είναι a la turque.Ο ηγέτης του κράτους δεν ήθελε να αγγίξει τον σκληρό εθνικιστικό πυρήνα του κεμαλικού δογματισμού αλλά να αποτινάξει ότι απέμεινε από τα οθωμανικά συναισθήματα υπακοής. Επιθυμούσε βασιζόμενος στις υπάρχουσες κοινωνικές δομές να χαράξει έναν δρόμο που θα έφτανε έως την αποδοχή της χώρας από τον Ευρωπαϊκό κόσμο.

Πρώτη κίνηση του δικτάτορα ώστε δυναμώσει αρχικά και να κατευθύνει αργότερα το κράτος του στον δρόμο της γηραιάς ηπείρου δεν ήταν άλλος από την καθαρότητα του έθνους. Ξεκινώντας από τους Έλληνες της Μικράς Ασίας και την εξαφάνιση αυτών στόχευε στην πραγματοποίηση της εθνικής συνοχής του τόπου.Η βίαιη ομογενοποίηση των χριστιανών έγινε σε σύντομο σχετικά χρονικό διάστημα καθώς η μικρασιατική καταστροφή δεν είχε αφήσει παρά ελάχιστες εστίες Ελλήνων.Η εξαφάνιση ωστόσο γενικότερα του πολυεθνικού κορμού της Τουρκίας δεν ήταν εξίσου απλή υπόθεση. Στα ανατολικά ασιατικά σύνορα οι λαοί επέμειναν στα εδαφικά τους δικαιώματα και η ραχοκοκαλιά του νέου κράτους δεν υπήρξε ποτέ όπως οραματίστηκε ο Κεμάλ, καθαρή εθνολογικά.

Το μεγαλύτερο στοίχημα του Ατατούρκ πάντως υπήρξε η αποκοπή της οθωμανικής κοινωνίας από το ισλαμικό παρελθόν .Μέσω της κατάργησης του Σουλτανάτου και του Χαλιφάτου την διετία 1923-1924 ο Κεμάλ έκανε αποφασιστικά και ηχηρά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση. Θεωρούσε την ισλαμική πολιτική κύρια υπεύθυνη για την καταστροφή του οσμανικού οικοδομήματος και την υποτιμητική για τους Οθωμανούς συνθήκη των Σεβρών το 1920. Ήταν τελικά πάντως και αυτός ο στόχος του Κεμάλ ανέφικτος.

Η Τουρκία ακολουθεί ακόμη και τώρα ,σε πολλά σημεία την πολιτική του Ατατούρκ προς την δύση και πλέον αγγίζει (a la turque πάντα ) αισθητά κάθε τομέα που μπορεί να την φέρει κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό είναι κάτι το οποίο οφείλεται στις θεμελιώδης αρχές του Κεμάλ και δεν χωρά αμφισβήτηση. Στους πολιτικούς σχεδιασμούς που αναφέραμε όμως, ο ηγέτης της Τουρκίας απέτυχε και ποιος μπορεί να ισχυριστεί το αντίθετο.Οι κούρδοι 90 χρόνια μετά διεκδικούν την εδαφική τους ανεξαρτησία και σε όλες αυτές τις δεκαετίες αντικρίσαμε ουκ ολίγες φορές τα ισλαμικά κόμματα να έχουν στα χέρια τους τις τύχες του κράτους και να οδηγούν σύμφωνα με την δική τους νοοτροπία την χώρα της Τουρκίας ,προκαλώντας ταυτόχρονα τις έντονες αντιδράσεις των συνεχιστών του Κεμάλ.