Ο Λι Μπουχάιτ είναι ο άνθρωπος στον οποίο τηλεφωνεί μία κυβέρνηση όταν θέλει να αναδιαρθρώσει το χρέος της.

Ο Αμερικανός δικηγόρος έχει εκπροσωπήσει δεκάδες κράτη σε κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τους πιστωτές τους. Το Reuters τον αποκαλεί «νονό των κρατικών ομολόγων», αφού έχει φέρει σε πέρας τις πιο δύσκολες υποθέσεις όπως η αναδιάρθρωση του χρέους της Αργεντινής και τις πιο επιτυχημένες, όπως εκείνη της Ουρουγουάης.

Τελευταία, προσελήφθη από την κυβέρνηση της Ισλανδίας για να διαπραγματευτεί με τους πιστωτές της σε Βρετανία και Ολλανδία την αποπληρωμή των χρεών που άφησε πίσω της η παρ’ ολίγον χρεοκοπία της χώρας.

Αυτό τον καιρό, ο Μπουχάιτ μάλλον προετοιμάζεται για το… τηλεφώνημα από την Αθήνα. Ο δικηγόρος εκπόνησε μελέτη με την οποία εξετάζει όλα τα πιθανά σενάρια και τους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσε να γίνει η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

Η μελέτη την οποία συνέταξε σε συνεργασία με τον καθηγητή νομικής του Πανεπιστημίου Duke, Μιτού Γκουλάτι, ξεκινά με τη διαπίστωση ότι το επίσημο σενάριο, που θέλει την Ελλάδα να ακολουθεί το πρόγραμμα λιτότητας για τρία χρόνια και στη συνέχεια να επιστρέφει επιτυχώς στις διεθνείς αγορές ομολόγων, δύσκολα θα επιβεβαιωθεί.

Στην περίπτωση που η Αθήνα δεν μπορέσει να ανακτήσει την πρόσβασή της στις αγορές μετά το 2013, κάτι που οι ξένοι οικονομολόγοι θεωρούν σχεδόν βέβαιο, τότε, η ελληνική κυβέρνηση έχει σύμφωνα με τον Μπουχάιτ τρεις επιλογές.

Η πρώτη θα ήταν μία αναδιάρθρωση των χρεών της προς την τρόικα. Εάν το ΔΝΤ και η ΕΕ συμφωνούσαν να διαγράψουν σημαντικό μέρος των δανείων που έδωσαν στην Ελλάδα, τότε, η χώρα θα είχε καλύτερες πιθανότητες να μπορέσει να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων. Βέβαια, όπως τονίζουν οι δύο νομικοί, θα ήταν πολιτικά πολύ δύσκολο για την ΕΕ, την ΕΚΤ και πολύ περισσότερο το ΔΝΤ να δεχτούν να «θυσιάσουν» χρήματα των φορολογούμενων για να διασωθούν οι ιδιώτες επενδυτές, την ώρα μάλιστα που αυτοί βγάζουν αποδόσεις έως και 12% από τα ελληνικά ομόλογα.

Έτσι, η δεύτερη επιλογή για την Αθήνα θα ήταν να παρουσιάσει μία πρόταση αναδιάρθρωσης στους επενδυτές που έχουν στα χέρια τους τα κρατικά ομόλογα. Όπως επισημαίνουν οι Μπουχάιτ και Γκουλάτι, μία τέτοια λύση δεν θα ήταν ιδιαίτερα αποτελεσματική.

Και αυτό γιατί στα μέσα του 2013, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού χρέους θα είναι προς το ΔΝΤ και την ΕΕ και μόλις το 1/3 θα είναι προς τους ιδιώτες επενδυτές. Ακόμα και εάν οι ομολογιούχοι αναγκάζονταν να χάσουν το σύνολο των χρημάτων τους –κάτι που μάλλον αποκλείεται εάν η Αθήνα θέλει να επιστρέψει κάποτε στις αγορές ομολόγων ή να προστατεύσει την Ευρωζώνη από τα χειρότερα- αυτό δεν θα ήταν αρκετό για να αποκατασταθεί η φερεγγυότητα του κράτους.

Η τρίτη επιλογή της Αθήνας είναι να επιδιώξει το 2013 την αναδιάρθρωση του συνόλου των χρεών της, δηλαδή τόσο εκείνων προς τους ιδιώτες επενδυτές όσο και προς την ΕΕ και το ΔΝΤ, ενώ το τέταρτο σενάριο θέλει το φόβο της αναδιάρθρωσης να «σέρνεται» ακόμα και μετά το 2013, καθώς η Ελλάδα θα παίρνει ολοένα και περισσότερα δάνεια από την τρόικα για να αποπληρώσει τα ομόλογά της που λήγουν.

Στην περίπτωση που η Αθήνα δεν μπορεί ή δεν θέλει να περιμένει έως το 2013 και επιδιώξει την αναδιάρθρωση του χρέους της νωρίτερα, τότε θα έχει δύο επιλογές.

Η πρώτη είναι αυτό που ο Μπουχάιτ ονομάζει ένα «ελαφρύ ξεσκόνισμα» του χρέους, δηλαδή μία ήπια και φιλική προς τους ομολογιούχους διαδικασία, στο πρότυπο αυτής που ακολούθησε η Ουρουγουάη το 2003.

Σε αυτή την περίπτωση, η Αθήνα θα μπορούσε να κάνει έναν ήπιο ανασχεδιασμό (το λεγόμενο «reprofiling») του χρέους, επιμηκύνοντας την περίοδο αποπληρωμής χωρίς όμως να επιβάλλει haircut στην ονομαστική του αξία. Ωστόσο, όπως υπονοεί ο Μπουχάιτ, κάτι τέτοιο δεν αντιμετωπίζει αποτελεσματικά το πρόβλημα φερεγγυότητας της Ελλάδας, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σαν το πρώτο βήμα πριν από μία πιο επώδυνη για τους επενδυτές αναδιάρθρωση.

Εναλλακτικά, η Αθήνα μπορεί να οδηγηθεί στη λύση του «Full Monty», δηλαδή της αναδιάρθρωσης του συνόλου του χρέους πριν από το 2013, με επιμήκυνση της ωρίμανσης και haircut στην ονομαστική αξία. Κάτι τέτοιο μπορεί να ενέχει σημαντικές δυσκολίες.

Όλα τα σενάρια για το ελληνικό χρέος