Οι βραβευμένοι Θ. Δεμίρης, Ε. Μανιδάκη και Α. Σκούρτης, (στο μέσον) με τον υπ. Πολιτισμού της Ταϊβάν Εμίλ Τσενγκ και την επιμελήτρια της διοργάνωσης και καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής Ντορίτα Χάνα Ηρθαν νικητές από τη σημαντικότερη παγκοσμίως Εκθεση Σκηνογραφίας και Θεατρικής Αρχιτεκτονικής, την 11η Prague Quadrennial.

Ενας ελληνικός θρίαμβος, σε μια κρίσιμη για τη χώρα συγκυρία, ιδίοις εξόδοις. Το υπουργείο Πολιτισμού δεν υποστήριξε την ελληνική συμμετοχή, η οποία τελικά πραγματοποιήθηκε χωρίς να της καταβληθεί μισό ευρώ. Ο επιμελητής της, Κωνσταντίνος Ζαμάνης, δύο χρόνια αναζητούσε μια υποτυπώδη στήριξη για το ελληνικό περίπτερο αρχιτεκτονικής. Εις μάτην. Δεν το έβαλε κάτω. Ηταν άλλωστε ο άνθρωπος που συνέλαβε την κοινή εκπροσώπησή μας από δύο θεατρικούς χώρους, τη Νέα Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, που σχεδίασε το Γραφείο 75, και το Machine Theatre, που προγραμματίζεται να ανεγερθεί στην οδό Ψαρομηλίγκου σε σχέδια του Flux Office. Ηταν δύο προτάσεις που έδεσαν μεταξύ τους, απαντώντας αμφότερες με ιδανικό τρόπο στο μείζον ερώτημα της διοργάνωσης «What's theatre next?».

«Το υπουργείο έως σήμερα δεν έχει δώσει απάντηση στον Ζαμάνη!», καταγγέλλει ο Ανδρέας Σκούρτης. «Είναι μια αδιανόητη κατάσταση που αγγίζει τα όρια του γελοίου και του εκφυλιστικού». Η ελληνική ομάδα ευτυχώς αποφάσισε να δράσει ολομόναχη και ανταμείφθηκε. Το καλό κλίμα για το ελληνικό περίπτερο άρχισε να διαμορφώνεται από την πρώτη κιόλας ημέρα της Prague Quadrennial στις 16 Ιουνίου. Το κοινό, αλλά και κορυφαίοι αρχιτέκτονες επισκέπτονταν ξανά και ξανά το διαδραστικό περίπτερο, που ήταν πανέτοιμο ως concept από πέρσι το φθινόπωρο. Σημείο τομής των δύο ελληνικών προτάσεων ήταν η μεταβλητότητα του χώρου ως στοιχείο της σύνθεσης και η συνύπαρξή τους με παλαιότερα κτίσματα, καθώς η Νέα Σκηνή συνετέθη με το νεοκλασικό κτήριο Τσίλερ και το Machine Theatre σχεδιάστηκε πάνω σε αρχαιολογικά ευρήματα.

«Καταλάβαμε από τις πρώτες ημέρες ότι το περίπτερό μας παρακολουθείται και έχει δημιουργήσει ένα διάλογο», διαπιστώνει ο Ανδρέας Σκούρτης, ο οποίος πάντως μέχρι και την προχθεσινή βραδιά της απονομής των βραβείων δεν μπορούσε να φανταστεί ότι θα αποχωρούσε με το χρυσό μετάλλιο. «Δεν το περιμέναμε γιατί υπήρχαν πολύ δυνατές συμμετοχές», λέει. Η ελληνική σε ποιο σημείο πιστεύει πως έκανε τη διαφορά; «Ηταν η μοναδική εργαστηριακή και διαδραστική πρόταση. Παρουσίαζε τον πυρήνα της σύνθεσης δύο κτηρίων απαντώντας στο ερώτημα της έκθεσης. Γιατί η απάντηση για την Αθήνα στο "what's theatre next" είναι μικρό μέγεθος και μεγάλη δυνατότητα μετάλλαξης».

Σ' αυτό το πνεύμα ξανασχεδίασε την εσωτερική μορφή της Νέας Σκηνής, με πέντε μονάδες κερκίδων, που διπλώνονται, ξεδιπλώνονται και μετακινούνται ελεύθερα στον χώρο, σε άπειρες διατάξεις. Φαντασία να υπάρχει. Στο ελληνικό περίπτερο ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να «παίξει» πάνω στη μακέτα, που δεν γράφει «Μην αγγίζετε» , αλλά «Δημιουργήστε ελεύθερα».

Το Machine Theatre (ιδιοκτησίας Στέλιου Παυλίδη) είναι μια πρόταση που είχε ήδη μετάσχει στις Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Το θέατρο βρίσκεται επί της Ψαρομηλίγκου. Δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί η κατασκευή του γιατί στα θεμέλιά του βρέθηκαν ασύλητοι τάφοι με νεκρούς, κλίβανοι και βάθρα. Το ΚΑΣ άναψε το πράσινο φως το κτίσμα να λειτουργεί και ως αρχαιολογικός χώρος, μια προέκταση του περιπάτου του Κεραμεικού. «Η προϋπόθεση ήταν να υπάρχει τζάμι ώστε να είναι σε κοινή θέα τα ευρήματα», εξηγεί ο Θανάσης Δεμίρης. Πάνω σε αυτό το κτήριο αναπτύσσονται τρεις ευέλικτοι «στοιβαγμένοι χώροι», οι οποίοι μπορούν να λειτουργούν ανεξάρτητα αλλά και παράλληλα: το κομμάτι του ισογείου, ένας ημιυπαίθριος με κερκίδες, το κεντρικό τμήμα, χώρος στεγασμένος, ο οποίος μπορεί να ανοίξει «προς τα πίσω, προς τα πάνω και προς τα κάτω», και η επίσης υπαίθρια οροφή.

Ναι μεν η ομάδα της αρχιτεκτονικής πείσμωσε και, κόντρα στην κρατική αδιαφορία, έφερε από μόνη εις πέρας την αποστολή της. Δεν συνέβη το ίδιο και για τη σκηνογραφία, που στο παρελθόν μάς έχει κάνει περήφανους. Φέτος, σ' αυτό τον θεσμό με τις 60 επίσημες εθνικές συμμετοχές, το ελληνικό περίπτερο σκηνογραφίας παρέμεινε ελλείψει κρατικής υποστήριξης άδειο!

* Η διοργάνωση διαρκεί έως την Κυριακή.

Η Κίνηση Πολιτών Κορίνθου με αναρτησή της συγχαίρει τον συμπολίτη μας και αναφέρει:

Μπράβο Ανδρέα!
Μια είδηση που πρέπει να μας κάνει περήφανους. Ο συμπολίτης μας αρχιτέκτονας Ανδρέας Σκούρτης ανάμεσα στους βραβευμένους με το χρυσό μετάλλιο θεατρικής αρχιτεκτονικής στη Πράγα. Ένας εκ των μελετητών της ανακαίνισης του Εθνικού θεάτρου στην οδό Αγ. Κωνσταντίνου στην Αθληνα και βασικός εμπνευστής στο εικαστικό «στήσιμο» της γιορτής της Κίνησης Πολιτών το 2008 στο αίθριο της Δημοτικής αγοράς.
Μπράβο Ανδρέα και σε όλη την ομάδα που βραβεύτηκε.