Επιστροφή στην οικονομία της ανταλλαγής
Σε εποχές οικονομικής στενότητας πολίτες ανταλλάσσουν υπηρεσίες και προϊόντα, με «νόμισμα» τον χρόνο εργασίας. Πώς λειτουργεί το σύστημα καταθέσεων και αναλήψεων... χωρίς χρήματα, που εφαρμόζεται ήδη στην Αγία Βαρβάρα, στο Βόλο, στην Κέρκυρα, στο Ρέθυμνο και αλλού

«Ο χρόνος σου έχει αξία». Μπορεί όχι σε χρήμα, αλλά σε είδος. Με το σκεπτικό αυτό άρχισε και στη χώρα μας να εφαρμόζεται η "ανταλλακτική οικονομία", μια δράση ξενόφερτη αλλά πολύ χρήσιμη, την εποχή που το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών συρρικνώνεται σημαντικά και όλοι αναζητούν εναλλακτικούς τρόπους για να βγουν από τα καθημερινά αδιέξοδα.

Κάποιοι δήμοι βρήκαν την κατάλληλη περίοδο να ιδρύσουν «τράπεζες» οι οποίες λειτουργούν χωρίς χρήματα. Το μοναδικό «νόμισμα» που χρεώνουν και πιστώνουν τον λογαριασμό κάθε μέλους είναι ο χρόνος-εργασία. Κάθε ώρα προσφοράς έχει την ίδια αξία χωρίς να έχει σημασία το επάγγελμα. Ετσι στο δίκτυο ανταλλαγής υπηρεσιών η καθαρίστρια αμείβεται όσο και ο γιατρός. Ο δικηγόρος όσο και ο υδραυλικός. Δύο ώρες αγγλικών εξισώνονται με δύο ώρες φροντίδας παιδιών.

Στην Αττική, πρωτοπόρος είναι ο Δήμος Αγίας Βαρβάρα,ς ενώ και στην περιφέρεια αρκετές πόλεις υλοποιούν ανάλογα προγράμματα, όπως ο Βόλος, το Ρέθυμνο και η Κέρκυρα.

Στην Αγία Βαρβάρα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα στην εφημερίδα το «Έθνος» μια περιοχή που η πλειονότητα των δημοτών δεν ανήκει στα υψηλά εισοδήματα και έχει μεγάλα ποσοστά ανεργίας, η «τράπεζα χρόνου» βρήκε πρόσφορο έδαφος και ανταπόκριση από τους κατοίκους.

Ξεκίνησε να λειτουργεί στις αρχές Ιανουαρίου και μέχρι σήμερα έχει εγγεγραμμένα μέλη 36 άτομα, ενώ οι αιτήσεις δημοτών που επιθυμούν να ανταλλάξουν υπηρεσίες ολοένα και αυξάνονται.

Οπως κάθε τράπεζα διατηρεί λογαριασμό των «αναλήψεων» και των «καταθέσεων» κάθε μέλους, μόνο που αντί για χρήματα οι λογαριασμοί αναφέρονται σε εργασία. Για παράδειγμα, ένας μπογιατζής μπορεί να βάψει σε δύο ώρες το δωμάτιο ενός μαθηματικού, οπότε πιστώνεται δύο ώρες στην τράπεζα. Ο μαθηματικός μπορεί να "εξοφλήσει" με δύο ώρες φροντιστήριο στην κόρη μιας νοικοκυράς. Οι ώρες που κερδίζει κάθε μέλος βοηθώντας τους συμπολίτες του πιστώνονται στην τράπεζα για να τις χρησιμοποιήσει όταν τις χρειαστεί. Κάθε άτομο που γίνεται μέλος δεν υποχρεώνεται να κάνει τίποτα που δεν έχει προσφερθεί το ίδιο να κάνει, αφού περιγράφει στην τράπεζα τι υπηρεσία θα μπορούσε να προσφέρει, αλλά και τι υπηρεσίες είναι πιθανό να χρειαστεί.

Ωστόσο, στην «τράπεζα χρόνου», που απευθύνεται σε όλους τους κατοίκους της Αγίας Βαρβάρας, δεν μπορεί κανείς να ζητήσει εργασία. Αυτή είναι ίσως και η μοναδική δυσκολία που συναντά το εγχείρημα όπως δηλώνει η «τραπεζίτης» Μαρία Κούμπουλα, μια εκ των διαχειριστών του συστήματος. «Θα είχαμε μεγαλύτερη συμμετοχή, ωστόσο αρκετός κόσμος πλήττεται από ανεργία. Από τη μια μεγαλώνει η ανάγκη του κόσμου να δεχθεί δωρεάν υπηρεσίες, από την άλλη, όμως, αρκετοί ψάχνουν για δουλειά και δεν διαθέτουν ελεύθερο χρόνο», σημειώνει η κα. Κούμπουλα.