Του Ιωάννη Κ. Καρακώστα*

Σωστά ποιεί η κυρία υπουργός Παιδείας, Αννα Διαμαντοπούλου, και προτείνει μεταρρυθμίσεις για τα πανεπιστήμια. Γιατί οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί δεν είναι σε θέση να αρθούν στο ύψος των περιστάσεων και να αυτοπροσδιοριστούν ως μέλη σοβαρών ευρωπαϊκών επιστημονικών ιδρυμάτων, εφελκώντας και τα πανεπιστήμιά τους στο αντίστοιχο επίπεδο. Γιατί οι ίδιοι οι πανεπιστημιακοί όλων των κατηγοριών και των βαθμίδων, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν κάνουν την αυτοκριτική τους, δεν είναι σε θέση να απεγκλωβιστούν από την κομματοκρατία, τη διαπλοκή, τον λαϊκισμό, τον ωχαδερφισμό και δεν αναζητούν με αγωνία την ανάκτηση του αυτοσεβασμού τους.

Δεν είναι και δεν ήσαν σε θέση οι ιθύνοντες, πρυτάνεις, συγκλητικοί, διοικούντες γενικότερα και ως θεσμικά όργανα, αλλά και ως συλλογικοί φορείς, π. χ. ως σύνοδος των πρυτάνεων, να ομονοήσουν και να προτείνουν μετά παρρησίας σύστημα λειτουργίας των ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αποχρωματισμένο από ιδεολογικές προκαταλήψεις και κομματικά και συντεχνιακά συμφέροντα. Να προτείνουν σύστημα προσανατολισμένο στα σύγχρονα εκπαιδευτικά πρότυπα, με σεβασμό, όμως, στα καλώς κείμενα και να το επιβάλουν με την πειθώ του ορθού λόγου στην πολιτεία, η οποία πρώτη, δυστυχώς, διά των κομμάτων και εκπροσώπων τους στις εκάστοτε κυβερνήσεις, καθώς και της απροσχημάτιστης ενίσχυσης των φοιτητικών κομματικών παρατάξεων εισέβαλε στο πανεπιστήμιο και το κατέστησε φέουδο και έρμαιο της δικής της παρακμιακής πορείας.

Τώρα πια είναι αργά για επαιτεία κατανόησης από τα κόμματα, από εκείνα τα κόμματα που με τα μίσθαρνα όργανά τους διέλυσαν το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Δίκιο έχει η κυρία υπουργός που δεν τους εμπιστεύεται, σωστή είναι η συμμετοχή εξωτερικών μελών στη διοίκηση και ιδίως στα οικονομικά – που πρέπει επειγόντως να συνδυασθεί με αλλαγή νομοθεσίας, όσον αφορά τη διαχείριση των υποτελών ιδρυμάτων, χορηγιών και κληροδοτημάτων των πανεπιστημίων. Δίκιο έχει για την αξιολόγηση των καθηγητών, δίκιο έχει για την κατάργηση των δωρεάν συγγραμμάτων, με ίδρυση, όμως, και εμπλουτισμό βιβλιοθηκών. Δίκιο έχει επίσης για την κατάργηση –εννοώ την κατάργηση του ασύλου– και όχι για τη σχετική μετάθεση ευθυνών. Δίκιο έχει, τέλος, για τους αιώνιους φοιτητές. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται, όμως, σε ορισμένα σημεία, όπως π. χ. την άκριτη συγχώνευση τμημάτων σε σχολές, που δεν έχουν κοινά ή έστω συναφή αντικείμενα, τον οικονομικό υποβιβασμό και περαιτέρω οικονομική εξαθλίωση των μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, αλλά και ως προς τον τρόπο και τα κριτήρια επιλογής «εξωτικών» στη διοίκηση των πανεπιστημίων, κ. λπ.

Πάντως, εύγε στην υπουργό που τολμά, όπως εύγε και στην προηγούμενη υπουργό, η οποία επίσης προσπάθησε κάτι, για το οποίο έπρεπε εμείς οι ίδιοι πανεπιστημιακοί να έχουμε προ πολλού προνοήσει και προβλέψει και ως καλοί νοικοκυραίοι να έχουμε φτιάξει εμείς τα του οίκου μας.

* Ο κ. Ιωάννης Κ. Καράκωστας είναι ομ. καθηγητής Νομικής Σχολής και τ. αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών.
http://news.kathimerini.gr